15. KONU
Bu Saâdetlü Beg Hazretlerinün Medhidür
Açıklama : Saadetli Beg Hazretlerinin Medhi
446. Beyit :
Ey hâme-i ser-keş ü sebük-hîz
Vakt oldı ki olasen Güher-rîz
Açıklama : Ey dik başlı ve tez ayaklı kalem! Mücevher saçma vaktidir…
447. Beyit :
Men âcizem ü bu emr müşkil
İmdâd demidür olma gâfil
Açıklama : Ben, âcizim ve bu iş çok çetin… İmdad samanıdır, anlamazlık etme!
448. Beyit :
Âsâr-ı mürüvvet eyle ızhâr
Tez depren eğer mürüvvetün var
Açıklama : Cömertliğinin eserlerini göster! Eğer yiğit isen, çabuk ol!...
449. Beyit :
Sen kıl hüneri men eyleyem ad
Sen çek elemi men olayum şâd
Açıklama : Sen hüner göster, ben şöhret kazanayım; sen elemi çek, ben sevineyim…
450. Beyit :
Çün nahl-i hadîka-i hünersen
Miftâh-ı hizâne-i gühersen
Açıklama : Madem sen hüner bahçesinin fidanı, mücevher hazinesinin anahtarısın;
451. Beyit :
Cehd eyle çıhar cevâhir-i pâk
Fikr etme ki yohdur ehl-i idrâk
Açıklama : Gayret et de pâk mücevherler çıkar!.. Sakın anlayış sahipleri yoktur diye düşünme!
452. Beyit :
Deme ki bulup kesâdı bâzâr
Bulmaz bu metâımuz hırîdâr
Açıklama : Sakın pazarın değeri düştüğü için bu malımız alıcı bulmaz deme!
453. Beyit :
Yetmez mi sana emîr-i kâmil
Serdâr-ı zemâne Veys-i âdil
Açıklama : Yüce emir, zamanın başkumandanı adâletli Veys (paşa) sana yetmez mi?
454. Beyit :
Ol bahr-i atâ vü kân-ı eltâf
Kim şânına geldi adl ü insâf
Açıklama : O bağışlar denizi ve lutuflar madeni ki, adalet ve insaf onun şanına gelmiştir;
455. Beyit :
Serdâr-ı muazzam ü mükerrem
Cânâne-i mülk ü cân-ı âlem
Açıklama : Yüce ve saygıdeğer kumandan, ülkenin sevgilisi ve alemin canı(dır);
456. Beyit :
Zâtında anun hemîşe mevcûd
Akl u edeb ü şecâat ü cûd
Açıklama : Onun şahsında daima akıl, edep, cesaret ve cömertlik bulunmaktadır.
457. Beyit :
Adlinden eğer terâne-i çeng
Fâş eylese bezmde bir âheng
458. Beyit :
Yel şem’a dahî taarruz etmez
Pervâneye şem’ zulmi yetmez
Açıklama 457-458 : Eğer çengin nağmesi meclisde onun adaletinden bir ahenk ortaya koysa; rüzgâr, muma bile sataşmaz, mum ise pervaneye zulmedemez (olur).
459. Beyit :
Hüsn-i edeb ile eyle mu’tâd
Kim nûrı yanında kılsalar yâd
460. Beyit :
Ol söz dilemez ki ola tekrâr
Tâ yetmeye sâyesine âzâr
Açıklama 459-460 : Edebi öyle huy edinmiştir ki; yanında ışığı ansalar, o sözün tekrar edilmesi ile gölgesine bir zarar gelmesinden çekinir.
461. Beyit :
Üslûbi şecâat içre mâhir
Hurşîd-sıfat cihanda zâhir
Açıklama : Cesaret ve kahramanlık yolunda ustadır. Bu husus cihanda güneş gibi apaşikârdır.
462. Beyit :
Hem hâs anı söylemekte hem âm
Hem Rum dolu adı ile hem Şâm
Açıklama : Onu hem seçkin insanlar konuşmakta, hem de halk…Hem Anadolu ve hem de Şam onun adı ile dopdoludur.
463. Beyit :
Ger cûrdına kimse olsa tâlib
Mümkin ola kahrı lutfa gâlib
464. Beyit :
Ya’ni mana öğredüp sehâvet
Bir hâceti istemek ne hâcet
Açıklama 463-464 : Eğer bir kimse ondan, cömertliğine sığınarak bir şey talep etse, mümkündür ki, “Bana cömertliğimi hatırlatarak bir hâcet dilemenin ne gereği var?” diyerek kahrı lutfuna üstün gelir.
465. Beyit :
Olmış ana hâne-i emâret
Bu dört binâ ile imâret
Açıklama : Beğlik evi, bu dört bina ile ona bir imaret olmuştur.
466. Beyit :
Ey dûst-nevâz ü düşmen-endâz
Şâhin-reviş ü bülend-pervâz
Açıklama : Ey dostun gönlünü okşayan ve düşmanı ezen; şahin gidişli ve yüksek uçuşlu!
467. Beyit :
Düzdüm sana turfe âşiyâne
Ya’ni ebedî neşâthâne
Açıklama : Senin için yeni bir yuva kurdum, yani sonsuza kadar yaşayacak bir sevinç ve neş’e evi yaptım;
468. Beyit :
Ma’mûr edübem binâ-yi âlî
Cennet sıfatı İrem misâli
Açıklama : Cennet benzeri, irem misali yüksek bir bina imar ettim…
469. Beyit :
Tâ rûz-i ebed munı makâm et
Bîdağdağa işret-i müdâm et
Açıklama : Kıyamete kadar bunu makam edin! Gürültüsüz, patırtısız ebediyen ömür sür!..
470. Beyit :
Billah ki değül yaman eser bu
Ger ad ise müddeâ yeter bu
Açıklama : Billah bu kötü bir eser değildir. Eğer mesele şöhret ise; bu, yeter de artar bile…
471. Beyit :
Men kim sana olmışam senâ-hân
Sultan Veyise niçük ki Selmân
472. Beyit :
Budur garazum ki câvidânî
Adun duta arsa-i cihânı
Açıklama 471-472 : Selman’ın Sultan Veys’e duacı olduğu gibi, senin duacın olan benim de maksadım, adının ebediyen dünyayı tutmasıdır.
473. Beyit :
Tâ bâki ola bu sebz Gülşen
Hem men olam ehl-i zikr hem sen
Açıklama : Ta ki; bu taze gül bahçesi ebediyen yaşasın ve hem benim adım dillerde sonsuza kadar dolaşsın, hem senin adın…